Anoda na jacht to specjalny element ochronny, montowany na metalowych częściach jednostki pływającej, takich jak wał napędowy, kadłub, płetwa sterowa, klapy trymu, balast i silnik. Jej głównym zadaniem jest ochrona tych metalowych komponentów przed korozją elektrochemiczną, czyli procesem, w którym metal ulega rozkładowi w wyniku reakcji chemicznych z wodą morską. Anody stanowią podstawowy element ochrony katodowej – systemu, który zabezpiecza kadłub i inne części jachtu przed szkodliwym działaniem wody morskiej i prądów galwanicznych.

Co to jest anoda magnezowa?

Anoda magnezowa to jeden z typów anod ochronnych, które są wykonane z magnezu lub jego stopów. Magnez jako metal aktywny (czyli posiadający bardzo niski potencjał elektrochemiczny) łatwo reaguje z wodą, co czyni go idealnym materiałem do ochrony bardziej wartościowych elementów metalowych. Anody magnezowe stosuje się w akwenach wody słodkiej (rzeki i jeziora). Anody magnezowa zazwyczaj są dużo droższe od anod aluminiowych i cynkowych i zużywają się dużo szybciej natomiast chronią części o wartości dużo większej więc należy zadbać by były one wymieniane na czas.

Dla przypomnienia:

Anoda cynkowa - wody słone

Anoda magnezowa - wody słodkie

Anoda aluminiowa - wody mieszane

Jak działa anoda magnezowa?

Zasada działania anody magnezowej opiera się na różnicy potencjałów elektrochemicznych pomiędzy magnezem a chronionym metalem. W wyniku tej różnicy tworzy się mikroobwód elektryczny, w którym magnez (anoda) zaczyna się utleniać, czyli tracić elektrony i przechodzić w formę jonową. W tym samym czasie elektrony przepływają do bardziej szlachetnego metalu (np. stali nierdzewnej), który pełni rolę katody, chroniąc go przed utlenieniem, czyli przed korozją. Proces ten jest całkowicie naturalny i nie wymaga żadnego zewnętrznego źródła energii.

Jak działa anoda i katoda?

W układzie ochrony katodowej anoda to element, który ulega kontrolowanej degradacji, oddając elektrony, natomiast katoda to element, który jest chroniony i nie ulega korozji. Kierunek przepływu prądu odbywa się od anody do katody (metalu bardziej szlachetnego). W środowisku wodnym to właśnie anoda zużywa się, reagując z tlenem i jonami zawartymi w wodzie, podczas gdy katoda pozostaje nienaruszona. Dzięki temu cały układ zabezpieczany jest przed skutkami działania soli, prądów galwanicznych i agresywnego środowiska wodnego.

Dlaczego wymiana anody jest ważna?

Wymiana anody jest kluczowa, ponieważ zużyta anoda przestaje pełnić swoją funkcję ochronną. Kiedy anoda całkowicie się rozpadnie, nie będzie już w stanie przekazywać elektronów do chronionych elementów. W rezultacie to właśnie metalowe komponenty jachtu takie jak stalowy kadłub, wał śrubowy, silnik, wał, zbiornik itp. zaczną korodować. Korozja nie tylko osłabia strukturę tych części, ale może również prowadzić do ich całkowitej awarii i zniszczenia, co z kolei może skutkować kosztownymi naprawami, przestojami i w skrajnych przypadkach – zagrożeniem dla bezpieczeństwa na wodzie. Warto zadbać o jakość anod ponieważ doświadczenie pokazuje, że brak tego zabezpieczenia może skutkować nawet zatonięciem jednostki. Wiele razy otrzymywaliśmy zdjęcia skorodowanych części napędów np. przekładni S-drive, które zostały pozbawione swoich korpusów co mogło doprowadzić do tragedii.

Jak często powinno się przeprowadzać wymianę anody?

Częstotliwość wymiany anody zależy od kilku czynników: rodzaju anody (magnezowa, cynkowa, aluminiowa), rodzaju wody (słodka, słona, mieszana), intensywności użytkowania jednostki, a także warunków przechowywania (czy jacht zimuje w wodzie, czy na lądzie). Standardowa praktyka zakłada kontrolę anod przynajmniej raz do roku, najlepiej podczas przeglądu sezonowego. W niektórych przypadkach (intensywna eksploatacja w wodzie morskiej) może być konieczna nawet częstsza wymiana – co kilka miesięcy. Anodę traktuje się jako zużytą kiedy jej utracona masa przekroczy 40% całkowitej wartości lub kiedy korozja doprowadziła zużycia w miejscach jej mocowania co może spowodować jej odpadnięcie.

Jakie są konsekwencje braku wymiany anody?

Brak wymiany anody może mieć bardzo poważne skutki. W pierwszej kolejności dochodzi do korozji chronionych wcześniej elementów – mogą pojawić się wżery, ubytki materiału, osłabienie konstrukcji. W dalszej perspektywie może dojść do poważnych awarii technicznych: uszkodzeń silnika, pęknięcia kadłuba, utraty szczelności zbiorników czy nawet zatonięcia jednostki. Ponadto, naprawa lub wymiana uszkodzonych komponentów jest zazwyczaj dużo droższa niż regularna wymiana anod, co czyni ją nie tylko rozsądnym wyborem, ale również oszczędnością.

Anoda chroni zbiornik przed korozją

W przypadku zbiorników wodnych, jak i paliwowych – anoda pełni kluczową funkcję ochronną. Chroni ona wewnętrzne ściany zbiornika przed utlenianiem, zapobiegając powstawaniu rdzy, zanieczyszczeń i wycieków. Jest to szczególnie istotne w bojlerach i zbiornikach ciepłej wody użytkowej, gdzie wysokie temperatury mogą przyspieszać procesy korozyjne. Dobrze dobrana i regularnie wymieniana anoda może przedłużyć żywotność takiego zbiornika nawet o kilkanaście lat.

Dlaczego korozja kadłuba jest taka groźna?

Korozja kadłuba to jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla bezpieczeństwa każdej jednostki pływającej. Z czasem może ona prowadzić do powstania nieszczelności, utraty wyporności, a w skrajnych przypadkach – do zatonięcia jachtu. Dodatkowo, korozja może postępować niewidocznie – wewnątrz konstrukcji lub pod warstwą farby – przez co bywa trudna do wykrycia bez specjalistycznego badania. Właśnie dlatego profilaktyka, w postaci odpowiedniego doboru i konserwacji anod, jest absolutnie niezbędna dla zachowania sprawności i bezpieczeństwa jachtu.