Wirnik do pompy wody (ang. impeller) to kluczowy element układu chłodzenia w silnikach morskich — odpowiada za przepływ wody chłodzącej przez silnik, zapobiegając jego przegrzaniu. To niewielka, lecz niezwykle ważna część, której awaria może prowadzić do poważnych uszkodzeń silnika oraz unieruchomienia łodzi. Zapasowy wirnik należy mieć zawsze na pokładzie ponieważ jego uszkodzenie może pojawić się nagle z powodu zanieczyszczenia wody chłodzącej lub z przepracowania i zmęczenia materiały. Jest część eksploatacyjna więc z czasem traci swoje wartości i nie spełnia swojego zadania.

Wirnik – serce układu chłodzenia Twojego silnika

Wirniki w pompach wody stosowanych w silnikach morskich są zazwyczaj gumowe, z elastycznymi łopatkami osadzonymi na mosiężnym lub stalowym piaście. Guma musi być odporna na działanie słonej wody, wysokiej temperatury i tarcia.
Najczęściej stosowane materiały:

• Neopren (Neoprene) – najpopularniejszy; odporny na wodę morską i umiarkowane temperatury.
• NBR (Nitryl / Buna-N) – używany przy kontakcie z olejem lub paliwem (np. w niektórych układach pomocniczych).
• EPDM – do wody słodkiej i gorącej, ale mniej odporny na olej.

Kiedy należy wymienić wirnik pompy wody?

Wirnik wymieniamy zgodnie z zaleceniami producenta, który określa częstotliwość koniecznej wymiany. Częstotliwość wymiany zależy od intensywności użytkowania i rodzaju wody (słodka czy słona), ale przyjmuje się:

• co 1 sezon lub co 100–200 godzin pracy – standardowa rekomendacja w silnikach rekreacyjnych,
• co 6 miesięcy przy pracy ciągłej lub w warunkach przemysłowych,

Jeśli nie znamy tych wytycznych to należy ocenić stan wirnika pompy wody podczas każdej okresowej kontroli silnika. Sprawdzamy czy guma wirnika nie jest wytarta i czy pokrywa pompy szczelnie uciska wirnik w pompie. Kontrolujemy stan łopatek czy są pęknięte lub oderwane. Każdy taki przypadek wyklucza tę część z pracy i konieczna jest jego wymiana.

Podsumowując: natychmiastowa wymiana konieczna jest jeśli:

• wirnik ma pęknięte lub odłamane łopatki,
• guma jest spękana lub stwardniała,
• występują objawy przegrzewania się silnika lub zmniejszony przepływ wody chłodzącej.

Przy każdej wymianie zaleca się również:

• sprawdzić stan obudowy pompy i dekla (czy nie ma zarysowań i wżerów),
• nasmarować wirnik specjalnym żelem silikonowym lub glicerynowym przy montażu (nie smarem na bazie ropy!),
• mieć zapasowy wirnik na pokładzie – to jedna z części, którą żeglarze wymieniają najczęściej na morzu.

Jak dobrać odpowiedni wirnik do Twojego silnika?

Dobór odpowiedniego modelu wirnika należy oprzeć na informacji o typie silnika a najlepiej podając w sklepie nr seryjny silnika co zapewni, że nie dojdzie do pomyłek przy zakupie. Jeśli nie posiadamy tych informacji to w przypadku silników zaburtowych (Yamaha, Honda, Suzuki, Mercury, Tohatsu) może być problem w doborze i musimy oprzeć się na wiedzy i doświadczeniu sprzedawcy oraz korzystając z pomiarów wirnika oraz jego gniazda pomy wody. Silniki stacjonarne mają bardziej uniwersalne rozwiązania i wielu niezależnych producentów dostarcza produkty, które możemy dobrać na podstawie ich wymiarów.

Błędnie dobrany wirnik może spowodować brak odpowiedniej wydajności pompy, szybsze jego zużycie, uszkodzenie powodujące przegrzanie silnika i w efekcie jego uszkodzenie.

Wirniki do popularnych marek silników w ofercie emarine.pl

Na rynku morskich części zamiennych znajdziemy wielu renomowanych producentów, którzy dostarczają wirniki najwyższej jakości kompatybilne z większością silników jachtowych, rybackich i przemysłowych:

• Jabsco – jedna z najbardziej znanych marek, wirniki wysokiej jakości, szeroki zakres zastosowań.
• Johnson Pump, dziś SPX – bardzo popularne w Europie; ich wirniki są standardem w wielu silnikach Volvo Penta, Vetus, Yanmar
• Sherwood – często stosowane w silnikach Cummins i Caterpillar.
• Glacier Bay – wirniki o podwyższonej odporności na korozję.
• OEM-y silników – np. Volvo Penta, Yanmar, Cummins, Perkins, Westerbeke, które produkują wirniki pod własną marką (często są to komponenty od Johnson lub Jabsco).